به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، علی اکبر صالحی در نشست خبری عصر روز دوشنبه که در سایت غنی سازی نطنز در آستانه گام چهارم کاهش اقدامات هسته ای طبق برجام انجام شد، افزود: برجام نتیجه تفاهم ایران با ۵+۱ بود و مبنای مذاکره بر سر این توافق از منظر ایران این گونه بود که بنا به توصیه مقامات به ویژه رهبری، حقوق کامل هسته ای ایران پابرجا بماند و حقوقی واگذار نشود. البته از منظر طرف مقابل این بود که برجام زمینه عدم انحراف ایران به فعالیت های غیر صلح آمیز را مسدود کند؛ اینها جمع نقیضین بود. لاجرم آنها محدودیت هایی را در نظر داشتند و پیشنهادهایی دادند.
وی ادامه داد: این محدودیت‌ها به لحاظ زمانی و تعداد برخی تجهیزات مورد استفاده در این صنعت بود. مثلا ماشین IR۶ که در سال ۸۸ کلید خورد اولین نمونه آن در ۲۰ فروردین ۸۹ رونمایی شد و الان ۹ سال است از رونمایی اولین ماشین آن می گذرد و در این مدت که ۵ سال از تحقیقات آن به قبل از برجام می گذرد روی این نسل کار می‌کردیم. اگر می‌خواستیم این ماشین را به تولید انبوه برسانیم بر اساس مطالعات شرکت "یورنکو" حداقل هشت سال زمان برای تکمیل تحقیقات روی یک ماشین نیاز است.
صالحی گفت: بر اساس برجام قرار شد زنجیره میانی ۲۰ تایی IR۶ داشته باشید طی چند سال. زنجیره ده تایی هم که قبلا کار کرده بودیم و قرار بود زنجیره ۳۰ تایی آن را در سال هشتم و یازدهم انجام می دادیم از این رو این روند همان مقدار زمان می برد که دوره برجام ترسیم شد.
وی خاطرنشان کرد: ما برای نشان دادن اقتدار ملی و ظرفیت هسته‌ای مان بنا به دستور مقامات ارشد نظام راه اندازی زنجیره ۳۰ تایی را در پی خروج آمریکا از برجام و انجام نشدن تعهدات طرف مقابل جلو انداختیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت از این رو برجام محدودیت ما نبود بلکه این توافق طبق برنامه سازمان انرژی اتمی و در راستای اهداف ما بود.
معاون رئیس جمهور ادامه داد یکی از حقوق ما حفظ کامل چرخه سوخت بود که این حق به طور مطلوب به دست آمد. دومین حقوق ما ساخت نیروگاه های قدرت است و هفته آینده بتن ریزی واحد ۲ و ۳ را انجام می‌دهیم و نیز حق تحقیق و توسعه که کامل آن را نیز در اختیار داریم. ما در هیچ یک از اینها حقوق مان را واگذار نکردیم.
صالحی گفت الان به ۸۶۰۰ سو نزدیک شدیم آن هم طی دو ماه. رقمی که تقریبا قبل از برجام در اختیار داشتیم اما با این تفاوت که طی دو ماه این میزان به دست آمد.
وی ادامه داد: در سالن مدرن S۸ که امروز شاهد بودید ۲۶۶۰ سو با نسل ماشین‌های جدید سانتریفیوژ افتتاح شد. حدود ۴۹۰ دستگاه ماشین جدید در این سالن است. قبل از برجام ۵ نوع ماشین داشتیم پس از گام سوم این تعداد به ۱۵ نوع رسیده است از این رو می بینید که صنعت هسته ای با قدرت و قوت در این چهار سال گذشته به کار خود ادامه داده است. برای نسل ۹ حدود ۲۰۰ هزار خط نرم افزار نوشته شده است و دیگر ما مهندسی معکوس نمی کنیم بلکه خودمان طراحی می کنیم. هیچ چیز دیگر برای ما غیر ممکن نیست.
رئیس سازمان انرژی اتمی با تاکید بر زمان بر بودن تحقیقات اظهار کرد ما تولید انبوه را وقتی انجام می دهیم که تست ها به طور کامل انجام شود و برای نسل ۹ حدود ۱۲ سال زمان نیاز است.
صالحی با بیان اینکه خیلی ها می گفتند سانتریفیوژها موقع جمع آوری تخریب شده و قابل استفاده نیست اظهار کرد: این در حالی است که فقط چند سانتریفیوژ در این روند خراب شد و باقی به طور کامل منتقل شد و الان در حال فعالیت هستند. طرف مقابل فکر می کرد اگر اینها را بخواهیم برگردانیم ده درصدشان خراب می شود اما ۲ درصد هم خرابی نداشتیم و اینها واقعیت توانمندی ماست.
وی همچنین تاکید کرد: ما به کمک مالی دولت نیاز داریم به ویژه الان که گام ها در سطح فنی برمی داریم و امیدواریم دولت عنایت لازم را داشته باشد.
رئیس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: همچنین بهینه سازی های فراوانی در نحوه برق رسانی به این زیر سیستم ها انجام گرفته و اقدامات دیگری که الان زمانش نیست.
وی در ادامه درباره تمرکز ایران بر روی نسل های جدی سانتریفیوژ گفت هر سانتریفیوژ خصوصیت خودش را دارد و در این صنعت با اتکا به خودمان وارد شدیم به جز نسل اول P۱. ما ابتدا مهندسی معکوس می کردیم اما از سال ۸۵ نطفه اولیه ورود به کار بومی روی ماشین ها شروع شد. در سال ۸۸ گفتیم دیگر باید علمی کار را پیش ببریم و قوانین علمی را در قالب نرم افزار ارائه دهیم. الان برای هر سانتریفیوژ حدود ۲۵۰۰ سند علمی تولید می شود.
وی افزود: سانتریفیوژها دو دسته اصلی تحت بحرانی که روتور یکپارچه دارند و فوق بحرانی که با بیلوز روتورها را بر هم سوار می کند که بسته به توانمندی ماست. چون ابتدای راه بودیم باید روی دو نوع کار می کردیم تا تجربه کسب کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد در دو سه سال آینده به سمتی می رویم که از میان این سانتریفیوژها چندتا را انتخاب و برای صنعتی شدن آماده می کنیم. از این رو باید این ماشین ها را در خانواده های مختلف تولید و تست می کردیم.
صالحی در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه در برداشتن گام های ایران چه مکانیسمی استفاده می شود و اینکه این گام ها ۴+۱ را نمی ترساند گفت: برای تصمیم گیری درباره گام ها سازمان پیشنهادات لازم را می دهد و هیات نظارت بر برجام مسائل را برسی می کنند و مسائل بین المللی نیز رصد می شود و تناسبی بین گام و تحولات بین المللی به دست می آید و تصمیم را دکتر روحانی به سازمان اعلام می کنند. این سه گام تا امروز این گونه اتخاذ شده است.
وی ادامه داد: در رسانه های ما آمده است که صنعت هسته ای ما نابود شده است اما امروز دیدید این چه صنعتی است که نابود شده اما طی دو ماه این گونه تولید دارد. این انتقادها به فعالیت هسته ای وارد نیست شاید انتقاداتی به ابعاد مختلف حقوقی و اقتصادی و سیاسیی برجام باشد و من هم به آن وارد نمی شوم. اما برخی آمدند اعلام عمومی کردند که سانتریفیوژها را با لگد جمع آوری کردند! کجای این حرف درست است. الان همان قبلی ها را ما راه اندازی و به آنها تزریق گاز انجام دادیم.
صالحی با اشاره به انتشار برخی مقالات به اصطلاح علمی که دقیق نیستند اظهار کرد: گفتند اگر راکتور اراک را می ساختیم می توانستیم باتری بسازیم که با آن به سیاره های دیگر برویم. اول بروید به کرات و سیاره های مختلف بعد باتری پلوتونیومی تولید کنید در حالی که پلوتونیوم راکتور یخ چیز است و پلوتونیوم باتری ها چیزی دیگر است. بنا بر این می بینید چقدر اطلاعات غیرعلمی و نادرست به جامعه تزریق می شود. اگر صنعت هسته ای نابود شده چطور ۱۵ هزار نفر در آن مشغول به کار است! ساخت دو واحد نیروگاه به معنی نابودی این صنعت است!
وی گفت: ما از ۹ بند مورد نظر رهبری تمام ۴ بند که مربوط به خودمان بود برای اجرایی شدن برجام را انجام دادیم. از این رو انتقادهای غیرمنصفانه و غیر دقیق اثری در اراده و روحیه ما نخواهد داشت و آنچه منویات رهبری و دستور رئیس جمهور است را انجام می دهیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این پرسش که چرا در گام های مان به فردو ورود پیدا نمی کنیم گفت همان طور که گفتم در این باره هیات نظارت بر برجام تصمیم گیری می کند.
وی در پاسخ به سوالی دیگر اظهار کرد ما هر مقدار سویی که بخواهیم ایجاد می کنیم و این را اعلام کرده ایم.
صالحی در پاسخ به سوالی دیگر درباره موارد استفاده از سوخت غنی شده گفت: ما با برجام قرار شد ۱۰ تن اورانیوم را بفروشیم و ما به ازا آن اورانیوم خریداری کنیم. ما اورانیوم غنی می‌کنیم برای تولید سوخت نیروگاه‌ها. ما تولید ۲۰ را عملیاتی کردیم طی دو سال و توانستیم صفحه سوخت را بسازیم و سوخت راکتور تهران با اورانیوم و غنی سازی خودمان کار می‌کند. ما تا به حال سوخت نیروگاه بوشهر را نساخیتیم البته در ۲۰ فروردین سه سال پیش مجتمع سوخت با قرص مجازی ساختیم اما سوختی که قرار است در نیروگاه برود به طور واقعی متفاوت است. از این رو ما سوخت را برای این موارد می خواهیم. ما خیلی از موارد لازم برای تولید سوخت نیروگاه قدرت را هم طی کرده‌ایم و امیدواریم سوخت را به قرص سوخت تبدیل کنیم.
غنی سازی را الان ذخیره می کنیم و الان حدود ۵۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده با غنای ۴.۲ و غناهای دیگر است.
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به ایسنا درباره سطح نظارت و بازرسی آژانس از اقدامات جدید ایران خاطرنشان کرد: ما تعهدات هسته ای خود را در سطح پادمان جامع، پروتکل الحاقی و بازرسی ها انجام می دهیم ولی برخی تعهدات نظارتی برجامی مان را متوقف کردیم. اما ما بر اساس پروتکل و پادمان و کد اصلاحی ۳.۱ باید اطلاعات و اظهارنامه اقدامات را ارائه کنیم و آنها راستی آزمایی می کنند که این کار در حال انجام است.
وی در پاسخ به سوال دیگر ایسنا مبنی بر اینکه بازتاب و واکنش اروپایی ها نسب به سه گام ایران تاکنون چه بوده و شما چه برداشتی دارید؟ گفت: اروپایی ها الان خیلی ناراحت هستند و این در مقالات علمی و رسانه ای آنها مشخص است. واکنش آنها به شیوه خودشان است. وقتی پهپاد را زدیم چه واکنشی داشتند؟ واکنش آنها احساسی و عاطفی نیست. همان طور که واکنش‌ها احساسی نیست و با فکر انجام می شود. بازتاب اندیشکده های آنها را بررسی کنید ببینید وندی شرمن و دیوید آلبرایت چه می گویند. آنها معتقدند ایران را دارید به جلو و به سرعت به جلو هل می دهید. از این رو آنها که باید بدانند و بفهمد می دانند.
معاون رئیس جمهور همچنین تاکید کرد که مذاکرات سیاسی میان ایران و ۴+۱ در حال انجام است.
وی درباره آخرین پیشرفت ها در بحث پیشران هسته ای گفت: به طور غیرقابل باوری در مطالعات پیشران هسته ای جلو رفته ایم. ما کارهای محیرالعقول می توانیم انجام دهیم اما گفته ام اگر امکانات مالی فراهم باشد حداقل ۱۵ سال وقت می خواهیم و امیدوارم تا پایان سال دیگر خبر مقدماتی خوبی در این باره داشته باشیم. هشت هزار زیرپروژه در این باره شکل گرفته است.
وی افزود: ما از زمان هوخشتره تا اول انقلاب ۵۵۰ تن اورانیوم گرفتیم و بعد از برجام حدود ۴۵۰ تن. آیا این اقدام بدی است؟
معاون رئیس جمهور درباره کنوانسیون پسماداری که با ایراداتی مواجه شده است گفت: در پسماندآری دولت ها به هم کمک می کنند و اگر فعالیت های هسته ای یک نقطه ضعف داشته باشد همین پسمانداری است. در ایرادات گرفته شده گفتند این کنوانسیون از دولت های استکباری خواسته است پسماندهای هسته ای را در ایران دفن کنند در حالی که این اصلا بر عکس بود و این سو تفاهم بوده و الان ایراد گرفتند که این بر اساس ارائه اطلاعات کشور است اما اگر این مبنا باشد پس ما در پادمان جامع هم نباید همکاری کنیم.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا توافق جدیدی با وجود پیشرفت های انجام گرفته در فعالیت های هسته ای ایران به ویژه در این سه گام گذشته در صورت تفاهم با طرف مقابل باید انجام شود؟ تصریح کرد: این مساله نیاز به بحث دارد. مثلا الان IRs را چه کار می توان کرد فرض کنید که ماشین را برداریم اطلاعات مربوط به آن که پاک شدنی نیست!
وی ادامه داد: فکر می کنم آنها اگر به تعهداتشان برگردند ما هم بر می گردیم. ۱۵ گزارش آژانس پایبندی ایران به تعهدات هسته ای اش را تایید کرده است. الان آنها هستند که باید به تعهداتشان برگردند. در اظهاریه هایی که قبلا به آژانس اعلام کردیم گفتیم در حال نصب و راه اندازی این سانتریفیوژها هستیم اما امروز عملا آخرین مرحله کار روی IR۶ را انجام دادیم. درباره گام چهارم هم مشکل آنهاست. ما حق خود می دانیم بر اساس برجام متناسب با اقدامات آنها بخشی یا کل تعهدات مان را معلق کنیم و این کار را هم با احتیاط و بررسی شده انجام می دهیم. چیزی هم برای مخفی کردن نداریم.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: طرف مقابل سه اردوگاه آمریکا، اتحادیه اروپا و روسیه و چین هستند و اینها یک جور فکر نمی کنند. طرف اروپایی خیلی ناراحت است. نماینده یکی از کشورها اینجا بود و با آنها صحبت که می کردیم مشخص بود بسیار ناراحت هستند اما اروپا توان مقاومت در مقابل آمریکا را ندارد، اگر این توان را داشت کاری می کرد که آمریکا را به برجام برگرداند و چون این توان را ندارد ناچار به پذیرش اقدامات ایران است. روسیه و چین هم منطق ایران را قبول دارند. ما همین طور ادامه می دهیم ببینیم چه می شود. به لحاظ فنی از این گام به بعد صرفا حجم و میزان کار بالا می رود.
معاون رئیس جمهور درباره ظرفیت صنعت هسته ای در سطح بومی اظهار کرد: فکر می کنم با شناختی که دارم ایران در بین کشورهای در حال توسعه پیشتازترین کشور در حوزه هسته ای به مفهوم فعالیت در همه ابعادش است. ما در آب سنگین، راکتور تحقیقاتی، غنی سازی، استخراج و اکتشاف و راکتور قدرت و کاربردهای هسته ای در زمینه ای مختلف فعالیت جدی داریم. البته ما هنوز به بلوغ در صنعت هسته ای نرسیده‌ایم اما مثلا در ساخت سوخت راکتور تهران از آستانه ها عبور کردیم یا در بحت سانتریفیوژها.
صالحی درباره آخرین تحولات بازطراحی رآکتور اراک گفت: هفته آینده در بوشهر هستیم. هفته بعد از آن در اراک خواهیم بود که قدم بزرگی است و در این چهار سال دوستان در گمنامی کامل در شرکت مسنا این کار را انجام دادند. به علاوه مدار ثانویه، ماشین جا به جایی سوخت راکتور آماده حمل به محل راکتور خواهد بود.
وی درباره غنی سازی ۲۰ درصد همیشه به عنوان تهدیدی علیه اروپایی ها مطرح بوده است در صورت دستور برای انجام این کار چه مدت زمانی برای غنی سازی زمان احتیاج است؟ گفت: قبلا گفته بودیم حداقل ۴ روز طول می کشد الان شاید ۴ دقیقه. البته امیدروایم به این مرحله نرسیم.
وی درباره ساخت پیشران‌های هسته‌ای تاکید کرد: الان ۱۹ سال است داریم روی راکتور اراک کار می‌کنیم و طراحی راکتور اراک یک طراحی بومی نبود یک طراحی قدیمی روسی بوده است. حتی اگر چهار سال برجام را هم حساب نکنیم می‌شود ۱۵ سال. از این رو این تصور که برخی در اذهان جا انداخته‌اند که ما چهار پنج ساله می‌توانیم راکتور بسازیم از آن حرف‌هاست که آدم را به سکوت وا می‌دارد. هندی‌ها ۲۵ سال طول کشید تا زیردریایی هسته‌ای‌شان را بسازند در حالی که آنها ابتدا یک شناور اتمی از روس‌ها گرفته بودند.
صالحی ادامه داد: ما با استفاده از تجربه سوخت ۲۰ درصد کار را شروع کردیم و نتایج بسیار قابل توجهی تاکنون به دست آورده‌ایم.
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره میزان غنی‌سازی و تولید کیک زرد در کشور گفت: ما حداقل ۲۱۰ تا ۲۴۰ تن در سال اورانیوم اولیه می خواهیم تا آن را به ۲۷ تن سوخت غنی شده برای مصرف یک سال نیروگاه بوشهر تبدیل کنیم. حدود چهل هزار تن برآورد می شود بتوانیم در افق بلند مدت اورانیوم استحصال کنیم. برای رسیدن به این توان نیاز به هفت تا هشت سال زمان نیاز داریم و این مدت زمان همان دوره زمانی است که در برجام دیده شده است؛ برای همین می‌گوییم چیزی را در برجام از دست نداده‌ایم.
نظر شما